Öyle kadınlar var ki, yıldızlarla dolu çok uluslu şirketlerdeki kariyer yolculuğunda cesaret gösterip kendi şirketini kuruyor hem de başka girişimcilere, özellikle de kadın girişimcilere mentorluk ediyor. Tıpkı, HP ve Microsft gibi çok uluslu şirketlerde yöneticilik yapıp, 2011 yılında kendi şirketi Novida Stratejik Yönetim Hizmetleri'ni,  2018 yılında ise yurt dışına açılmak için  Novida Investment & Consulting' i kuran Işık Deliorman Aydın gibi... 

Kariyer hayatı boyunca birçok girişim, proje ve en iyi uygulamalara imza atan Işık Deliorman Aydın, başarısını uluslararası başarı ve takdir ödülleriyle taçlandırmış bir iş kadını.  Şirketi Novida'da ekibiyle birlikte etkili bir yatırım; strateji/politika/program; kurumsal, toplumsal etki yaratma, dijital ve kültürel dönüşüm ve yenileşim (inovasyon) çözümleri sunuyor.   

Şirketlerin hayallerini sürdürülebilir gerçeklikliğe dönüştürürken girişimciler/Start-Up’lar, yatırımcılar, KOBİ’ler, Kadın İşletmeciler için Mentorluk (Tübitak-BIGG 1512 Tekno-girişim Sermayesi Programı, Tübitak 1601 Programı, TurkishWIN-EBRD, KAGİDER Kadın Liderler Programı gibi) yapıyor.

Başarılı iş kadını Işık Deliorman Aydın, İşte Kadınlar'a hem kendi girişimcilik serüvenini anlattı hem de kendi işini kurmak isteyen kadınlara önemli tavsiyelerde bulundu. 

HP VE MICROSOFT'TA ÜST DÜZEY YÖNETİCİLİK YAPTI

Eğitiminiz nasıl ilerledi?

05 Kasım 1965’te İstanbul’da doğmuşum. İlkokulu Hasan Âli Yücel’de, orta ve lise eğitimimi ise Kadıköy Anadolu Lisesi’nde (Kadıköy Maarif Koleji) tamamladım. Ardından, İTÜ İşletme Fakültesi, Endüstri Mühendisliği Bölümü’nden mezun oldum. Bundan birkaç yıl önce, İngiltere merkezli York International University ve İsviçre merkezli Robert Kennedy College’ın ortaklaşa sunduğu ‘İnovasyon, Stratejik Liderlik, Kültür ve Değişim Yönetimi’ konularında Yüksek Lisans (MA) Programını tamamladım.

Profesyonel yaşantımda birçok teknik, liderlik ve kişisel beceri eğitim programına katıldım. Ayrıca, University of Minnesota tarafından Coursera platformundan sunulan ‘Healthcare Market Places’ ve University of Virginia tarafından sunulan ‘Design Thinking for Innovation’ Programı, Zenger I Folkman Olağanüstü Liderlik Programı Eğitmenlik Sertifikalarına sahibim. Tübitak tarafından Kobimen Akademi üzerinden verilen Stratejik Teknoloji ve Ürün Yönetimi Mentorluğu Programından sertifika aldım. CTI Co-Active Coaching Programı’nı tamamladım, ICF (International Coach Federation) sertifikalıyım, aktif koçluk ve mentorluk yapmaktayım.

Peki ya kariyer yolculuğunuz nasıl ilerledi, kısaca anlatır mısınız?

Profesyonel yaşantıma 1987-88 arasında bir buçuk yıl kadar çalıştığım Kenan Tur'da turizm sektörü ile başladım. 1988'de girdiğim HP (Hewlett-Packard) Türkiye’de, 2005 yılına kadar birçok farklı rolde Üst Düzey Yönetici olarak (Müdür/Genel Müdür Yardımcılığı) çalıştım. Servis ve Satış Operasyonları, İnsan Kaynakları, Kalite/İş Mükemmeliyeti, Müşteri ve İş Ortakları Deneyimi, (HP-Compaq birleşmesinde) PMO ve Entegrasyon, Strateji ve Pazarlama gibi rolleri üstlendim. Birçok uluslararası projede görev üstlendim; ISE (International Sales Europe) Bölgesi bünyesinde Kalite/İş Mükemmeliyeti, Stratejik Planlama ve Müşteri/İş Ortakları Deneyimi Yöneticiliği ve EMEA bünyesinde Müşteri ve İş Ortakları Deneyimi (CRM/PRM) Program Liderliğini üstlendim. ISO 9000, HP İş ve Liderlik Mükemmelliği, KALDER-EFQM Ulusal Kalite Ödülü Denetmenlikleri yaptım.

2005 yılında Microsoft Türkiye ekibine katılarak, sırasıyla İnsan Kaynakları Yönetimi ile Müşteri ve İş Ortakları Deneyiminden sorumlu Genel Müdür Yardımcılığı rollerinde bulundum. Kariyerim boyunca birçok girişim, proje ve en-iyi-uygulamaya imza atma, uluslararası Başarı ve Takdir Ödülleri alma onuruna kavuştum.

Nisan 2011 itibarı ile kurmuş olduğum; Kurum, İşletme, Girişimci, Yatırımcı ve Yöneticilerin strateji/politika/program geliştirme, toplumsal etki yaratma, uluslararası pazarlara açılma, yatırım yapma, büyüme, kurumsallaşma, markalaşma, dijital ve kültürel dönüşüm gibi hayallerini gerçekleştirme konusunda Güvenilir Rehber ve Yol Arkadaşlığı yapma misyonuyla yola çıkan Novida Stratejik Yönetim Hizmetleri (Türkiye) ve 2018 yılında yurt dışına açılma stratejimizin bir adımı olarak kurduğum Novida Investment & Consulting (Karadağ) Kurucu ve CEO'suyum. Avrupa Birliği (AB) tarafından geliştirilen Inno-4-Agrifood Programı Danışmanıyım.

Profesyonel yaşam amacım, yönetim kalitesini artırma ve dönüşümü gerçekleştirme, büyümeyi sağlayan ve etki yaratan işletme yönetimi çözümleri geliştirme ve sunma konusunda tutkuluyum. Kanıtlanmış bir tasarım, strateji ve sistem düşüncesine sahibim; analiz ve sentezim de oldukça güçlü. Mevcut durumu etkili biçimde analiz edip, doğru tespitler ortaya koyma, vizyon, strateji ve yol haritası geliştirme ve hayata geçirme konularında etkiliyim.

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Mezunlar Derneği Yönetim Kurulu Üyeliği ve Mentorluk Program Koordinatörlüğü; Türkiye Bilim Merkezleri Vakfı (TBMV) Mütevelli Heyeti Denetim Kurulu Üyeliği ve TFD (Türkiye Fütüristler Derneği) üyeliklerinde bulundum. KAGİDER üyesiyim, Toplumsal Etki Komitesi'nde rol aldım; halen Teknoloji ve Dijital Dönüşüm ve Uluslararası İlişkiler Komitelerinde görev yapmaktayım. Ayrıca TurkishWIN ve GAIN-Girişim Hareketi üyesiyim. Özellikle Gelecekte Yaşam ve İş Dünyası, Tasarım Düşüncesi ve Yenileşim (İnovasyon), Strateji ve Dönüşüm (Büyüme, Uluslararasına Açılma, Dijital Dönüşüm, Kurumsallaşma, Markalaşma, Operasyonel Mükemmellik), Liderlik, Çalışan Katılımı (Engagement) ve Kültürel Dönüşüm, Müşteri Deneyimi konularında derin işletme ve yönetim uzmanlığı geliştirdim.

Girişimciler/Start-Up’lar, Yatırımcılar, KOBİ’ler, Kadın İşletmeciler için Mentorluk (Tübitak-BIGG 1512 Tekno-girişim Sermayesi Programı, Tübitak 1601 Programı, TurkishWIN-EBRD, KAGİDER Kadın Liderler Programı gibi) yapmaktayım. Start-Up/Girişimci Ekosistemlerinin gelişmesi; KOBİ, Aile Şirketleri ve özellikle Kadın İşletmecilerin büyümesi; Yatırımcıların yeni pazarlara açılması, yatırımlarının geri dönüşünü alması; Birleşme ve Satın Almaların başarılı biçimde yönetilmesi gibi konular özel odağımda.

Konuşmacı, panel ve toplantı moderatörüyüm. KOBİ-EFOR, Optimist ve ICT Media Enerji Dergilerinde strateji, işletme yönetimi, liderlik, dönüşüm, yenileşim konularında makalelerim yayınlandı. Bahçeşehir Üniversitesi'nde 'Enine Boyuna İnovasyon ve Tasarım Düşüncesi' konulu Seminer dizisi gerçekleştirdim. ‘isikaydin.com’ bloğunda ve sosyal medyada makaleler yayınlamaktayım. Hayalden Hayata® Tasarım Atölyeleri, Hayalden Dijitale® Programları ve NovHow® Kültürel Dönüşüm Programlarını tasarlamakta ve ekibimizle sunmaktayız. Dream2digital LinkedIn ve Meetup Gruplarını yönetmekteyim.

Voyoger Consulting ile birlikte geliştirdiğimiz Ready2... Programları sayesinde uluslararası girişimci, mentor ve yatırımcı ekosistemlerinin sağlıklı ve etkili biçimde gelişmesini hedeflemekteyiz.

İyi derecede İngilizce, orta derecede Fransızca ve Almanca Biliyorum. İki kız çocuğu annesiyim.

45 YAŞIMDAYDIM, HALA ENERJİM VE İDEALLERİM YOĞUNDU

Kendi işinizi kurmaya hangi yıl, nasıl karar verdiniz? Şirketi kurarken hangi çekinceleri, zorlukları yaşadınız, nasıl başa çıktınız?

Kendi işimi kurmaya 2010 yılı itibarı ile karar verdim. Aslında, profesyonel yaşantım ve kişiliğim beni doğal olarak bu aşamaya doğru evirmekte idi. Yani, kendi işimi kurmak ani bir karardan ziyade bir birikim sürecinin sonucudur. 23 yıllık profesyonel yaşantımda, işletmelerin kuruluşundan, büyüme, küçülme, yeniden yapılanma, ayrışmaya; yerel yönetimden, uluslararası açılım ve globalleşmeye, hatta birleşmeye kadar tüm aşamalarını deneyimleme ve içinde aktif görevde bulunma şansı elde ettim. Uluslararası proje ve rollerde aktif rol oynadım.

Geldiğim noktada etki düzeyimi ve tatminimi yükseltme yollarının başında Merkezî (Headquarter) rollere kaymam, yani ülke değiştirmem geliyordu. O dönemki ailevî şartlarım nedeniyle bu değişime fazla istekli değildim. Aşırı seyahatli bölgesel bir rol için de benzer şekilde hevesim yoktu, zira çocuklarımın büyüdüğü yıllarda bu zorlu dönemleri de yoğunlukla yaşamıştım. Sektörümüzün ileri gelen iki şirketinde yıllarca yeterince önemli görevlerde bulunmuştum. Ülkede kalıp sektör değiştirme düşüncemin de çok gerçekçi olamayacağını gözlemledim.

Bu denklemde, biraz da dostlarımın önerileri ile, kendi işimi kurmaya ve birikimlerimi farklı şirket ve endüstrilere aktarmaya karar verdim. 45’li yaşlara gelmiştim, hala enerjim ve ideallerim yoğundu; daha fazla zaman kaybetmeden ilerlemek ve profesyonel yaşamdan çıkıp danışman olmak isteyecek güvendiğim profesyonelleri kendi ekosistemimde toplamak fikri oldukça cazip geldi. Zihinsel olarak bu adımı atar atmaz, strateji ve iş modelimi kağıda döktüm. Hâlâ bu doğrultuda ilerliyorum desem yeridir. Bir miktar finansal birikimim de vardı. Öncelikle güvendiğim kişilerle networking çalışması yaptım, fikirlerimi paylaştım, görüş ve önerilerini aldım. Paralelde, benimle yola çıkmak isteyecek, kişilik ve profesyonel anlamda çok güvendiğim dostlarımın istekliliğini ve koşullarını konuşarak, birlikte hareket etmeye başladık. Açıkçası son profesyonel görevimde iken, ben tüm ön hazırlıklarımı tamamlamış idim. Ayrılır ayrılmaz da şirket kurma ve kurumsal kimlik oluşturma çalışmalarımı başlattım. Bir yandan marka bilinirliği ve iş geliştirmeye odaklanırken; öte yandan model ve hizmetlerimizi geliştirmeye yoğunlaştım. Novida yolculuğum böylece başlamış oldu.

Birçok bilinmeyen ve belirsizlikle baş etmemde sanırım, tasarımcı ve icraatçi kişiliğim bana ciddi katkıda bulundu. Uzun vadede ideallerimi ortaya koydum, sonra da adım adım nasıl yaklaşacağımı planladım; test edip, hayata geçirerek; gözlemleyip, dinleyerek, anlayarak yol haritamı güncelleye güncelleye ilerliyorum. Elbette, hem iş alma, hem de ilişki geliştirme anlamında biriktirmiş olduğum güven ilişkilerinin de çok ciddi katkısını gördüm. İnanıyorum ki, hayatta her anlamda yapabileceğimiz en değerli iş ‘içten ve güvene dayalı ilişkiler biriktirmek ve canlı tutmak’!

Özünde ‘strateji ve dönüşüm’ konularını barındıran bir yönetim, yenileşim ve yatırım çözümleri sunan firmayız. Sunduklarımızın tamamı bilgi, know-how ve hizmet, yani birikim ve deneyim. Ekibimizde 20-25 seneden az olmamak kaydıyla bilfiil yöneticilik deneyiminden gelen uzmanlar yer almakta. İş modelimizin en önemli bileşeni bu deneyim. Zira hangi şartlarda, ne, nasıl yapılır, nasıl başarılı olunur; ne işler, ne işlemezi hayatın içinde yaşamışlar.

Türkiye’de zihinler genel olarak daha somut, ürün odaklı işliyor. Bir yandan da ‘Biz biliriz! Bize bir şey olmaz!’ gibi kanıksanmış düşünce kalıplarına sahibiz. Bir de yerleşik düzen ve ilişki ağları söz konusu. Öte yandan, ülkenin politik ve ekonomik konjonktüründeki gelişmeler, örneğin sıklıkla yaşanan seçim süreçleri; belirsizlik ve dolayısı ile karar süreçlerinde ertelemelere yol açmakta. Bu şartlarda açıkçası, akıntıya kürek çekme işindeyiz desem yeridir. Her ne kadar kurulurken ön gördüğümüz ve arzu ettiğimiz kadar hızlı ilerlemesek de, ortaya koyduğumuz çalışmalar ve referanslarımız açısından, geldiğimiz olgunluk düzeyi açısından oldukça iyi durumda hissediyoruz.

ZORLUKLARLA BAŞ ETMEMİ GİRİŞİMCİ RUHUMA BAĞLIYORUM

Kişisel olarak tüm bu süreç ve zorluklarla baş etmemi, girişimci ruhuma bağlıyorum. Her bir güne, yeni bir optimizm, yapabilme gücü ve arzusu ile başlayabilmek, özel bir kişilik özelliği diye düşünüyorum. Girişimciliğin en temelinde bu özellik yatıyor bence. Gelişimci özelliğimin de süreklilik açısından önemli olduğu kanaatindeyim. Sürekli yeni bir şeyler öğrenmek, ilerlemek, üretmek ve geliştirmek; insanı canlı, aktif ve performanslı kılıyor. Bu şekilde, işimizde gelişmelere göre güncel bir portföy yaratabilme; ana odağımızı kaybetmeden, yeni açılımlar yapabilme; yeni işler geliştirme şansı bulabiliyoruz. Azimli ve ancak çok hırslı olmamak gibi bir dengenin de önemine inanıyorum. Büyümek ve gelişmek önemli, bunun için doğru işleri zamanında, doğru biçimde yapabilmek ve hayata geçirebilmek değerli. Ve ancak, hırsın esiri olup hesaplanmadan atılan adımların maddi ve zaman kaybı büyük olabiliyor.

Geldiğimiz noktadan geçmişe bakınca bunları görebiliyorum. Açıkçası panik altında, dönemsel yanlış hesaplarım, bir miktar odaktan sapmalarım olmadı değil. Bu da öğrenme sürecinin doğası. İş ki, tekrarlı aynı hataları yapmayalım, daha tutarlı, daha doğru adımlar atalım. Sanırım artık belli bir olgunluğa gelmiş, bir çok konuyu arkada bırakmış olmanın huzuru ile daha sakin, daha tutarlı ve daha da iyimser olarak ilerlemekteyim. Yolculuğumuz sadece kurum, işletme ve yöneticilerin gelişme ve büyümesine katkıda bulunma değil; aynı zamanda bizlerin de olgunlaşma ve büyüme yolculuğu! Her anın tadını çıkarmayı ve sunabileceğimiz azami etki, değer ve katkıyı ortaya koymak için tutkuyla çalışmaya devam etmeyi ilke olarak benimsedim.

HAYALLERDEN STRATEJİLERE, STRATEJİLERDEN GERÇEK YAŞAMA...

Şirketinizde tam olarak hangi hizmetleri veriyorsunuz? Nasıl bir fark yaratıyorsunuz? Kurulduğundan bu yana nereden nereye geldi, hedefleriniz neler?

Novida, etkili bir yatırım; strateji/politika/program; kurumsal, dijital ve kültürel dönüşüm ve yenileşim (inovasyon) çözümleri sağlayıcısı. Kurum, işletme, girişimci, yatırımcı ve yöneticilerin hayallerini stratejilere dönüştürme ve hayata geçirmede güvenilir rehber ve yol arkadaşı’ olma amacıyla ortaya çıktı.

Strateji/politika/program geliştirme, toplumsal etki yaratma, uluslararası pazarlara açılma, yatırım yapma, büyüme, dönüşme hayalleri olan Yatırımcı, Girişimci, İşletme Sahibi/Yöneticilerin gereksinimleri doğrultusunda anahtar teslim, çevik, güvenilir, verimli ve etkili çözümler sunuyoruz. Hayalleri stratejilere, stratejileri gerçek yaşama, gerçekleri de sürdürülebilir iş sonuçlarına dönüştürme konusunda yetkin ve deneyimli bir ekibiz.

Çözüm portföyümüz ile Kurum, işletme, girişimci, yatırımcı ve yöneticiler için:

Strateji/Politika/Program Çözümleri: çevik ve hayata geçen stratejiler, iş modelleri, politikalar ve programlar geliştirmek ve gerçekleştirmelerini;

Kurumsal Dönüşüm Çözümleri: yatırımlarının geri dönüşünü artırmak; işlerini daha profesyonel yönetmek; müşteri deneyimini yükseltmek; markalaşmak; kısacası her anlamda kapasitelerini artırmayı ve sürdürülebilir büyümelerini;

Yenileşim (İnovasyon) Çözümleri: yaratıcı ve yenilikçi bir şeyler/konseptler geliştirmek ve hayata geçirmek; inovasyonu huy haline getirmek ve inovasyon kültürünü yerleştirmek, dijital dönüşümü gerçekleştirmelerini;

Yatırım Çözümleri: yeni iş geliştirmek, yeni pazarlara-girmek ve geri-dönüşünü öngörebildikleri yatırım yapmalarını;

Uluslararası Pazarlara Açılma Çözümleri: yeni iş geliştirmek, ihracat yapmak, uluslararası iş yapmak, yeni pazarlara-açılmak ve yurt dışında geri-dönüşünü öngörebildikleri yatırım yapmalarını; sağlamaktayız.

İş Destek Çözümleri: Yurt dışında iş kurmak, yatırım yapmak ve işletmelerini büyütmek amaçlı, mevzuata hâkim, güvenilir ve kaliteli hizmet sunan ilgili ülkede yerleşik, yerel İş Ortaklarımızla ihtiyaçları olan tüm Çözüm ve Hizmetleri ANAHTAR TESLİM sunmaktayız.

Güvenilirlik, profesyonellik, içtenlik, saygınlık, ve yenilikçilik temel ilkelerimiz. İnsan, bilgi ve liderliği hep işin özünde tutuyoruz. Çözüm portföyümüzle, çevik, etkili ve hayata geçirilebilir çözümler sunuyoruz. Ulusal ve uluslararası şirketlerde ve kurumlarda yönetsel deneyime sahip yetkin ve güvenilir uzmanlarla çalışıyoruz; gerektiğinde ulusal ve uluslararası ilişki ekosistemimizdeki uzman ve iş birlikleri ile güçlendirdiğimiz bir ekiple çözümlerimizi hayata geçiriyoruz.

Bir işletmeye ‘yönetim sistemi’ bakış açısıyla bakabilme yetkinliğine sahibiz. Uçtan uca, pazardan, stratejiye; iş modelinden, operasyona; kaynak ve varlıklardan, finansallara, teknolojiye; inovasyondan, kültüre, liderliğe, insan ve ekiplere kadar uzanan sistemin tüm bileşenlerin birbiri ile uyumlu ve çevik biçimde işlemesi için gerekli tespit ve çıkarımları ortaya koyabiliyoruz. İşletmelerin pazar, strateji, operasyon, organizasyon ve varlık yönetimine kadar tümüyle bütünleşik işlemesi için gerekenleri kendi gerçekleri ve bünyelerine göre özelleştirerek, önerebiliyoruz. Bu da, önerilerin hayata geçirilebilmesini sağlıyor. Hayalden Hayata ile yaratıcı ve yenilikçi fikirlerle besleme ve Hayalden Dijitale ile dijital dönüşümü sağlama konularında da yanlarında oluyoruz. Stratejik, sistemli, çevik, yenilikçi ve bütünsel düşünebilme ve birikim sahibi olmamız sayesinde, gerçek anlamda ‘hayata geçirme’ konusunda güvenilir rehber ve yol arkadaşları oluyoruz.

Bizim varlık nedenimiz ve farkımız da tam bu noktada önem kazanıyor. Kurum, işletme ve liderlerin önlerine kendi bünyelerine uymayan, gelir geçer önerilerden oluşan rapor ve sunumlar koymaktan ziyade; arzuladıkları ‘dönüşümü’ ve ‘büyümeyi’ kol kola vererek birlikte, gerçekten mümkün kılmak ve hayata geçirmelerini sağlamak!

BAŞARILI KADINLARIN TEMEL ÖZELLİĞİ...

Bir kadın olarak sizin gözlemleriniz deneyimleriniz neler, kadınlar iş hayatında hangi engellerle karşılaşıyor? Birkaç maddeyle sıralar mısınız? Tanık olduğunuz veya yaşadığınız enteresan durumlar var mı?

Her şeyden önce kültürel, dahası zihinsel bariyerlerden bahsetmek mümkün. Erkek egemen ve ‘statükocu, gelişimsel olmayan’ düşünce tarzına sahip bir toplumda olmanın dezavantajlarını her kesimden kadın farklı şekillerde deneyimlemekte. Toplumsal ve düşünsel olarak, kadınların hak ettikleri konum ve etki sahasına kavuşamadıklarını üzülerek gözlemliyorum. Eğitim ve destek gören her kadının, çalışma ve kişilik özellikleri ile başarılı olma şansı bulacağını düşünüyorum. Gerçekten başarılı girişimci ve iş kadınlarının, temel özelliği, engel tanımadan, doğru bildikleri yolda ilerleme azmi, sabrı ve dirayeti.

Kökende kültürel olarak böyle düşünen bir toplumda, doğal olarak finansal, eğitimsel ve ilişkisel kaynaklar da erkek egemen olarak biçimlendirilmekte. Dolayısı ile kadınların finansal okuryazarlık, yatırımcılık bakış açısı ve finansal kaynakları erişimi anlamında ekstra çaba gerekmekte. Bu anlamda, Kagider gibi Kadın Girişimcileri destekleyen derneklerin ve TurkishWIN gibi kadınlar arası iş ve ilişki geliştirme platformlarının önemini vurgulamak gerekir. Kadının güçlü, donanımlı ve özgüvenli hale gelmesine destek ve rehberlik edecek oluşumların artması ve yayılması gerekmekte.

Yönetsel anlamda, cinsiyet bağımsız önemli engeller olduğunu da gözlemlemekteyiz. Eğitim sistemi yönetsel yetkinlikleri geliştiren bir yapıda değil. Doğal olarak kişiler kariyerlerinde kendi deneme yanılma ve yöntemleri ile, eğer şanslılarsa kurumların sağladığı eğitim, rehberlik, rol modellik gibi yaklaşımlarla güçlendiriyorlar. Oysa, yönetim başlı başına bir bilim ve sanat. Yöntemleri, yaklaşımları söz konusu. Etkili yöneticilik için salt kendi deneyimlerimiz yeterli değil. Zihni daha açık olan yöneticiler, gerek kendi ekiplerini seçmede, gerekse kuruluş içi ve dışı bilgi kaynaklarını değerlendirmede daha etkililer. Böylece kendi yönetsel dağarcık ve kabiliyetlerini genişletme şansı buluyorlar. Bu da daha doğru ve etkili kararlar vermelerini, kaynaklarını daha verimli kullanmalarını ve daha doğru açılımlar ve yatırımlar yapmalarını sağlıyor. Kadınlar da bu konuda nasiplerini almakla birlikte, çok yönlü düşünme kabiliyetleri bir miktar daha avantaj sağlıyor. Yönetimin bir formasyon olduğunu akıllarından çıkarmayıp, tüm bilgi ve rehberlik kaynaklarını etkili kullanmalarını öneririm.

Tüm saydıklarımın sonucu ve paralelde gelişen bir unsuru da kadınların, bilim, teknoloji, dijitalleşme, bilişim gibi konularda daha mesafeli kalmaları. Evlilik ve annelik rolleri ve yaşamlarındaki kesintiler, odak kayıpları da bu konularda etkili olmalarının önündeki önemli bir engel. Gelişen dünya koşulları dijital ve teknolojik dünyadan bağımsız büyüme şansı tanımıyor. Kadınların da bir an önce işlerini bu boyutlarla buluşturmaları şart.

Profesyonel kariyerimde uluslararası firmalarda çalıştım, yurt dışı ilişkilerim yoğun oldu. O dönemlerde Türkiye’den yetişmiş ve yöneticilik yapan bir (mühendis) kadın ile karşılaştıklarında yurt dışındakiler inanmakta zorlanıyorlardı. Türkiye’den böyle insanların çıkamayacağı kanaatine sahiplerdi. Bir miktar da doğal bir algı idi. Kapalı ekonomiden yeni yeni çıkmış, yeni tanınmaya başlayan bir ülke idik. Oysa, örneğin kendi çalıştığım firmalarda ve hatta okuduğum bölümde kadın temsili %50’lerde idi. Hem bilişim ve hizmet, hem de reel sektörlerde üst düzey yöneticiliğe gelen birçok profesyonel kadın, kendi işini başarıyla yürüten birçok girişimci kadın mevcut. Nicelik, nitelik ve etki sahalarının çok daha artması, sosyal, politik konularda ve ekonomiye katılımda çok daha üst düzeye çıkmasını diliyorum.

KADINLARA VE ERKEKLERE TAVSİYELER...

Kadın istihdamında daha fazla kadının yer alması için kadınlara ve erkeklere bir çağrıda bulunur musunuz?

Kadınlar, gücünüze inanın! Yapabilirsiniz! Başarabilirsiniz! Size rehberlik ve destek sunmaya hazır birçok yapı söz konusu! Araştırın, onlarla buluşun! İlk adımı atın, gerisi gelecek!

Erkekler, bırakınız yapsınlar! Bırakınız geçsinler! Dünyanın ve ülkemizin daha yaşanabilir hale gelmesi, daha sağlıklı büyümesi ve gelişmesi, kadınların da işgücüne, bilim, teknoloji ve düşünce dünyasına aktif katılımından geçiyor! Gelişen kadın, tehdit değil; olsa olsa daha iyi bir anne, daha iyi bir hayat arkadaşı ve yoldaş olacaktır. Birbirimize destek olalım, birbirimizi yukarı çekelim, aşağı değil!

GİRİŞİMCİLİK İLK ADIMI ATMAKLA BAŞLIYOR

Girişimci olmak isteyen kadınlara tavsiyeleriniz neler olur?

Girişimcilik bir karakter özelliği ve ilk adımı atmakla başlıyor. Kendi yapabilirliklerinizi iyi anlayıp, gelişme sahalarınızı tespit etmek ve geliştirmek kritik. Artık birçok kaynak (online eğitimden tutun da, mentorluk, rehberlik sunan mecralara değin) söz konusu. Ne yapmak istediğinize karar vermek ve bu doğrultuda yapılacakları planlamak önemli. Hayata geçmeyen plan hiçbir şeydir. Üretmek, yapmak, denemek, ilerlemek ve öğretileri ile planlarını güncellemek şart.

Doğru yol arkadaşları (bilgi, deneyim, güvenilirlik, yapabilirlik açısından) ile yola çıkmak ve farklı yetenekleri (finansal, yönetsel, teknik, iş geliştirme gibi) ve kişisel/düşünsel özellikleri içeren (yaratıcı, değerlendirici, eyleme geçen, araştırıcı gibi) kişileri ekiplerinde barındırmak, sürdürülebilirlik açısından oldukça önemli.

Girişimcilik aşaması umut dolu ve ancak zorlu bir aşama. Ancak unutmamalı ki, bir işletme kurduğunuz anda artık büyümeye aday bir işletme sahibi ve yöneticisiniz. Ergenlik ve yetişkinlik dönemlerini sağlıklı biçimde aşabilmek için sürekli gelişmeli, öğrenmeli ve uygulamalısınız; sadece teknik olarak değil bir yönetici ve belki de yatırımcı olarak. Her anlamda sağlıklı ve dinç olmak durumundasınız. Hem siz, hem işletmeniz. Aynı kendimiz gibi işletmelerinizi de dönem dönem bakıma sokmalı, check-up yaptırmalı ve güncellemelisiniz.

YÖNETİM DANIŞMANLIĞI YAPMAK İSTEYENLER İÇİN TAVSİYELER

Başka kadınların öğrenmesi, rehber olması için yaptığınız işle ilgili, uzmanlığınız olduğu konuda püf noktalarını paylaşır mısınız?

Yönetim danışmanlığı işini bireysel danışman olarak ya da Novida gibi kurumsal bir işletme kurarak, ekiple birlikte gerçekleştirmek mümkün.

Bireysel danışmanların vakıf oldukları konu ya da saha kadar, yönetsel yaklaşım ve araçları da biliyor ve uyguluyor olması gerekir. Sürdürülebilir bir yaşam açısından iş geliştirme anlamında iş birlikleri yapmalarında fayda olabilir. Odaklandıkları ve yetkin oldukları sahadaki gelişmeleri takip etmek, sürekli güncel kalmak, ve hizmete dönüştürebilmek elzem.

Kurumsal bir yapıyla devam etmede ise, çözüm portföyü, ekibin deneyimi gibi mutfak kısmı kadar; marka bilinirliği, pazara gidiş kanalları ve iş geliştirmeye de yatırım yapmak gerekmekte.

Sanırım bu meslek dalının en zor kısmı, sürdürülebilir ve sürekli gelir kapısı yaratabilmek. Proje bazlı çalışmanın dezavantajlarından biridir bu. Bu anlamda, çözüm portföyünü, kısa süreli sürekli gelir getirecek ürün, hizmet ve iş birlikleri ile besleme çabasına gereksinim olacaktır.

Tüm kadın girişimci ve profesyonellere, hem iş hem de özel yaşamlarında başarılar ve yol açıklığı diliyorum!