Kadının İnsan Hakları – Yeni Çözümler Derneği, (KİHEP) "Salgında Kadın Olmak Araştırması" ile Covid-19 salgınının kadınların hayatlarında nasıl değişimlere yol açtığını araştırdı. 244'ü KİHEP katılımcısı, 1.201'i Türkiye orneklemi olmak üzere toplam 1.445 kadınla telefonda gorüşüldü.
Araştırmada Covid-19 salgını öncesi ve sırasında kadınların sağlık, cinsel sağlık ve doğurganlık, ekonomik durum, ev içi emek ve bakım emeği, ev içinde cinsiyetlerinden dolayı yaşadıkları ayrımcılık ve olumsuz deneyimlerinin kapsamının, oranının, biçiminin ve sıklığının değişip değişmediğini, değiştiyse ne yönde ve ne oranda değiştiği incelendi.
ARAŞTIRMANIN SONUÇLARINDAN BAZI BAŞLIKLAR
ASIL YAKICI ETKİ RUH SAĞLIĞINDA
- Araştırma sonuçlarına gore; Covid-19 salgınının asıl yakıcı etkisinin kadınların ruh sağlığında olduğu görüldü.
Covid-19 salgın süreci öncesinde kadınların yüzde 79’u genel ruh halini “çok iyi” ve “iyi” olarak tanımlarken salgın sonrasında bu oran yüzde 30’a düştü. En çok etkilenen grup 18-24 yaşındaki kadınlar oldu. Önce 65 yaş ve üstü için başlayan daha sonra 18 yaş ve altına ve sonrasında 20 yaş ve altına getirilen kamusal alan kısıtlamalarının bu yaş gruplarını özellikle ruh sağlığı açısından olumsuz etkilediği gorüldü.
10 KADINDAN 6'sı JİNEKOLOĞA GİDEMEDİ
Covid-19 salgını süresince kadınların yüzde 7'si cinsel sağlık ve doğurganlık sağlığı ile ilgili bir nedenle jinekoloğa gitme ihtiyacı duyduklarını belirtmiş, sayılan sebepler içinde akut sorunlar ve hamilelik öne çıkmış, ancak jinekoloğa gitme ihtiyacı duymuş her on kadından altısı jinekoloğa gidemediğini söyledi.
3 HANEDEN BİRİ EKONOMİK OLARAK SARSILDI
- Salgın nedeniyle işgücü piyasasında çalışamayan kadınların oranı yüzde 14 iken (yüzde 3 işten çıkarılan, yüzde 5 ücretsiz izne çıkarılan, yüzde 6 işleri duran), hanelerin yüzde 21’inde de eş/partnerin istihdam durumu, 13’ünde ise görüşülen kişi ve eşi dışında bir diğer kişinin istihdam durumu olumsuz etkilendi.
Özetle hanelerin yüzde 34’ünde en az bir kişinin salgın nedeniyle ücretle çalıştığı işten çık(arıl)dığı, ücretsiz izne çık(arıl)dığı ya da işinin durduğu saptanmıştır. Yani salgın her üç haneden birini ekonomik olarak sarstı.
KADINLARIN YARISI HİÇ DIŞARI ÇIKMADI
HER 3 KADINDAN BİRİ İŞE GİTTİ
Araştırmada Evde Kalma, Ev İçi Emek ve Bakım Emeği Görüşülen kadınlara kendilerinin ve varsa eşleri/partnerlerinin Covid-19 salgını başladıktan sonra ne sıklıkta evden çıktıkları soruldu. Kadınların yarısı doktora ya da eczaneye gitmek için bile dışarıya çıkmadığı ifade ederken, işe gitme hariç diğer sebepler için kadınların hep eşlerinden/partnerlerinden daha fazla dışarı çıktıklarını soyledi.
- Salgın süresince ücretli bir işte çalıştığını ifade eden kadınların işe gitme sıklıklarına bakıldığında yüzde 38’inin işe hiç gitmediği, yüzde 33’ünün ise her gün işe gittiği görüldö. Yani “evdekal” çağrısının yapıldığı dönemde ücretli bir işte çalışan her üç kadından biri her gün işe gitti.
DESTEK ORANI AZALDI
- Covid-19 salgını öncesinde ev işleri için yardımcı hizmeti alanların oranı salgın başladıktan sonra yüzde 12,5’tan yüzde 2'ye düştü. Çocuk/yaşlı/hasta/engelli bakımı ile ilgili olarak ise salgın öncesi ev dışından aile/akraba desteği veya kurumsal destek alabilenlerin oranı yüzde 4,1 gibi çok düşük bir oran olsa da, salgın döneminde bu destek azalıp yüzde 1,6’ya düştü.
- Araştırmada kadınlara Covid-19 salgını öncesi ve sonrası ev içi sorumlulukların paylaşımı ile ilgili olarak bulaşık yıkama, yemek yapma, temizlik yapma, çamaşır yıkama, ütü yapma, market alışverişi yapma, çöpü çıkartma, çocukların ödevlerine yardım etme, çocukların ders saatlerine eşlik etme, çocuklarla oyun oynama, çocuklarla sohbet etme, eş/partnerle sohbet etme, evdeki bireylerin sağlık durumu takibi, evdeki kronik hasta, yaşlı ve engellilerin bakım sorumluluklarını temel olarak kimlerin üstlendiği soruldu. Buna göre her sorumluluk alanı için görüşme yapılan kadınların ancak ortalama yüzde 4,21’i salgından sonra ilgili sorumluluk alanından çekilmiş ve eşlerin/partnerlerin ortalama yüzde 3,13’ü, çocukların ise yüzde 0,79’u ilgili sorumluluğu devraldığı belirlendi.
Yani salgın sonrasında da bu sorumluluk alanlarının “temel üstlenicileri” yüzde 95 oranında kadınlar oldu.
ŞİDDETE MARUZ KALDILAR
- Covid-19 salgını öncesinde ve salgın süresince kadınların yaşadıkları ortamda psikolojik, ekonomik, fiziksel ve cinsel şiddet yaşayıp yaşamadıklarına ilişkin sorular sorulan araştırmanın sonuçlarına gore; bir eşi/partneri olan kadınların salgın öncesi bir yıl içinde yüzde 97’sinin ve salgın sonrası iki buçuk aylık süreçte ise yüzde 96’sının eşleri/partnerleri tarafından en az bir şiddet türüne maruz bırakıldığı göstermektedir
POLİTİKA ÖNERİLERİ
Kadının İnsan Hakları – Yeni Çözümler Derneği, (KİHEP) "Salgında Kadın Olmak Araştırması" sonuç bolümünde kadınlar için pek çok alanda Covid-19 salgını öncesinde de ciddi bir kriz durumunun yaşandığını, kadınların salgından bağımsız olarak en temel haklarına erişim konusunda zorluklarla karşılaştıklarını ortaya koyduğu belirtildi.
Araştırmanın sonucu ozetle şoyle ifade edildi; "Salgına eşlik eden kamusal alan kısıtlamaları; ev içi ve bakım emeği yükü artarken ilgili sosyal ve kurumsal desteklerin azalması/ortadan kalkması; genel sağlık, cinsel sağlık ve doğurganlık sağlığı hizmetlerine erişimdeki zorluklar; yoksullaşma; salgından sonra da öncesi kadar yoğun ve yaygın bir şekilde uygulanmaya devam eden şiddet ve buna karşın kadınları şiddetten koruyacak mekanizmaların tıkanması hatta çökmesi, zaten halihazırda yaşanan kriz durumunu birçok kadın için en hafif tabirle “katlanılamaz” hale getirmiştir. Bu araştırmanın en önemli bulgularından biri olan kadınların ruh sağlığındaki dramatik değişim bu vahim gerçekliğin bir yansımasıdır. Covid-19 salgını sadece bir sağlık krizi olmadığından sosyolojik ve ekonomik sonuçları ile beraber değerlendirilmelidir."
KİHEP araştırmasının sonuç bölümünde elde edilen bulgular ışığıında şu politika onerilerinde bulunuldu.
1. Sağlık Bakanlığı tarafından Covid-19 salgını ile mücadele için oluşturulan Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu’na ve gelecekte yaşanacak her türlü kriz için oluşturulacak benzeri kurullara, toplumun tüm kesimlerinin farklılaşan ihtiyaçlarının hak temelli bir yaklaşımla ele alınmasını sağlayacak ruh sağlığı uzmanları, toplum bilimciler, sivil toplum örgütleri, sendikalar ve ilgili meslek odaları da dahil edilmelidir.
2. Covid-19 salgının kadın sağlığı üzerindeki etkisi engelli kadınlar, LBTİ+ kadınlar, göçmen kadınlar, HIV+ kadınlar, hamile kadınlar, seks işçisi kadınlar da dahil olacak şekilde kesişimsel toplumsal cinsiyet analizi yapılarak araştırılmalı ve sonuçlara ilişkin bir eylem planı hazırlanmalıdır.
3. Cinsel sağlık ve doğurganlık sağlığı alanında sunulan hizmetler hak temelli bir anlayışla, belli kalite standartları korunarak, kriz durumlarında da herkesin ulaşabileceği şekilde sunulmalıdır. Covid-19 salgını sırasında yaşanılan krizde olduğu gibi bu hizmetlerin verilmesinin sekteye uğradığı durumlar için özel önlemler alınmalı ve ek hizmetler geliştirilmelidir. 10 haftaya kadar yasal olan isteğe bağlı kürtaj hakkına getirilmiş olan fiili erişim engeli kaldırılmalı, bu hizmetin kaliteli, güvenilir ve ücretsiz olarak her kadının erişebileceği şekilde verilmesi sağlanmalıdır. Doğum kontrol yöntemlerine Aile Hekimliklerinden ücretsiz olarak erişim sağlanmalıdır.
Pandemi gibi kriz dönemlerinde kadınların cinsel sağlık ve doğurganlık sağlığı ve hakları hizmetlerine erişimini kolaylaştıracak teletıp gibi sistemler oluşturulmalı, tıbbi kürtaj yöntemi uygulanabilir olmalıdır.
4. Ekonomik canlanmaya yönelik maliye politikaları kurgulanırken ve hayata geçirilirken sosyal bakım hizmetleri sektörüne yapılacak yatırımlar önceliklendirilmelidir. Bu sektöre yönlendirilecek kamu yatırımlarının birden çok politika hedefine hizmet ederek bir çarpan etkisi yaratacağı (aileler üzerindeki ücretsiz bakım emeği yükünü azaltmanın ve özellikle dezavantajlı çocukların kaliteli hizmetlere ulaşımını sağlamanın kendiliğinden sağlayacağı faydaların yanı sıra, yüzbinlerce yeni istihdam olanağı yaratıp işsizliği ve yoksulluğu azaltması gibi) araştırmalarla sabittir.
5. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı’nın (OECD), ülke gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYH) en az yüzde 1'inin erken çocukluk eğitimi ve kurumsal çocuk bakım hizmetlerine ayrılması performans göstergesi benimsenmelidir. Erken çocukluk eğitimine ve 127 kurumsal çocuk bakım hizmetlerine yönelik kamu harcamaları Türkiye’de GSYH’nin yüzde 0,5’inden azdır. Türkiye’nin erken çocukluk bakım ve eğitim hizmetlerinden faydalanma ortalamasını OECD ortalamasına getirmek için GSYH’nin en az yüzde 1,18 ila yüzde 2'sinin ayrılması gerektiği araştırmalar tarafından bulgulanmıştır.
6. Covid-19 salgını öncesi de istihdama eşit bir şekilde katılamayan ve Covid-19 salgını krizi ile istihdam dışına itilenlerin (kadınlar, LGBTİ+’lar, göçmenler, engelliler vb.) tekrar istihdamda yer alabilmeleri için özel politikalar geliştirilmelidir. Araştırma salgının istihdam açısından Doğu Karadeniz, Batı Marmara, Güneydoğu Anadolu ve Kuzeydoğu Anadolu bölgelerini daha yakıcı bir şekilde etkilediğini ortaya koymaktadır. İstihdama ilişkin politikalar hayata geçirilirken bu bölgeler özel bir şekilde ele alınmalıdır. Acil durum finansmanı, beceri eğitimleri ve rehberlik sağlanmalıdır. Kaliteli bakım hizmetlerine erişim ve insana yaraşır yeni işler yaratan makroekonomik politikalar benimsenmelidir.
7. Covid-19 salgını sırasında kamu tarafından sağlanan sosyal yardımlarla ilgili veriler, bu kamusal kaynakların kimler için ve nasıl kullanıldığına dair bilgiler kamuoyu ile paylaşılmalı ve kadınların güçlenmesini hedefleyen sosyal yardım uygulamaları geliştirilmelidir.
8. Covid-19 salgını öncesinde de kamuoyu ile paylaşılmayan kadınları şiddetten koruyan kamusal mekanizmalarla ilgili veriler, İstanbul Sözleşmesi’nin de bir gereği olarak kamuoyu ile düzenli olarak paylaşılmalıdır. Covid-19 salgını süreci için bu konuda özel bir rapor hazırlanmalı ve kamuoyu ile paylaşılmalıdır. Salgın esnasında ALO 183’e, KADES uygulamasına ve emniyet birimlerine her gün kaç başvuru geldi, ve gelen başvurular hangi konularda yoğunlaştı? Ne kadar destek talebi karşılandı ne kadarı karşılanamadı? Sığınakların doluluk oranı ne oldu?
9. Covid-19 salgınından önce de kadınları şiddetten korumaya yönelik ancak gerektiği gibi işlemeyen mekanizmaların salgın esnasında özel olarak nerelerde tıkandığının tespit edilmesi ve salgının ileri fazlarının yanı sıra gelecekteki farklı kriz durumları için bu mekanizmaların krizlere hazır hale getirilmesi sağlanmalıdır.
Covid-19 salgını ve benzeri krizlerde kullanılmak üzere kadınların acilen erişebilecekleri geçici ve güvenli barınma imkanları oluşturulmalıdır. ALO 183 başlı başına şiddet başvurusu alan, 7/24 hizmet veren bir şiddet hattı haline getirilmelidir.
İstanbul Sözleşmesi’nin de gereği olan Cinsel Şiddet Kriz Merkezleri ivedilikle oluşturulmalıdır. Tüm belediyelerin bünyesinde kadın danışma ve dayanışma merkezleri kurulmalıdır. Devlet özellikle kriz dönemlerinde kadına yönelik şiddet konusunda farkındalık kampanyaları düzenlemeli ve kamu spotları ve benzeri yollarla kriz dönemlerinde kadınların şiddetten korunmak için nereye ve nasıl başvuracakları konusunda bilgilendirilmesini sağlamalıdır.
10. Kadınların haklarını hayata geçirmelerini ve bir ağ içinde güçlenmelerini destekleyen KİHEP gibi kadınların insan hakları ve toplumsal cinsiyet eşitliğine ilişkin çalışmalar yaygınlaştırılmalıdır.
Araştırma raporunun tamamını okumak için buraya tıklayabilirsiniz.
Berrin Tansel ile yaptığımız video röportajı izlemek için linke tıklayın.
Özyeğin Üniversitesi'nde Türk Edebiyatı derslerinin yanı sıra toplumsal cinsiyet ve edebiyat, feminist teori
üzerine seçmeli dersler veren Senem Timuroğlu, "Kanatlanmış Kadınlar" adlı kitabını İşte Kadınlar'ın youtube kanalında anlattı. İzlemek için buraya tıklayın.
Melsa Ararat hayat hikayesini ve kadın sorunlarını, yönetim kurullarında kadınlar konularını Video röportajımızda anlattı. Youtube kanalımızda yayında. İzlemek için buraya tıklayın.
Bilim Kadını Burçin Mutlu Pakdil, Kimdir? Galaksiyi Nasıl Buldu? Bilim Kadın Olmak İçin Ne Yapmalı? Videoyu izlemek için buraya tıklayın
.
.
AmpUp- Kamu Politikaları Uzmanı ve Kaliforniya Üniversitesi - Berkeley / Sürdürülebilir Ulaşım Araştırma Merkezi Araştırmacı Şebnem Tuğçe Pala, İşte Kadınlar'ın sorularını yanıtladı. İzlemek için buraya tıklayın.
KADIN GİRİŞİMCİLERİN SORUNLARINI SAYA SAYA BİTİREMEDİM
videoyu izlemek için BURAYA tıklayın
VİDEOLARI İZLEMEK VE ABONE OLMAK İÇİN BURAYA TIKLAYABİLİRSİNİZ
.
İŞ KADINLARI VE GİRİŞİMCİ KADINLARLA YAPTIĞIMIIZ ÖZEL RÖPORTAJLARI İZLEMEK İSTERSENİZ YOUTUBE KANALIMIZA ABONE OLAMAYI UNUTMAYIN.
Hem Büyüklere Hem Küçüklere Masallar - Tülay Şubatlı
İzlemek için buraya tıklayın
Başarılı İş Kadını Mehtap Yıldız - Arzum Pazarlama ve Ürün Geliştirmeden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı ile özel röportajımızı izlemek için şimdi buraya tıklayın.
Başarılı İş Kadını Ebru Darip /Koçtaş Pazarlama ve Dijital Kanallardan Sorumlu Genel Müdür Yardımcıssı ile özel röportajı izlemek için BURAYA tıklayın
Başarılı İş Kadını Petrol Ofisi CMO'su Beril Alakoç ile Özel Röportaj - İş Dünyasında Kadın Olmak - İzlemek için BURAYA tıklayın
Nur Ger, 40 Erkekle yola çıktı kadınlar için Yanındayız Derneği'ni Kurdu. İzlemek için buraya tıklayın.
Kadın girişimci Gülderen İnal, üst düzey yöneticiyken kendi işini kurdu. İzlemek için buraya tıklayın
KAGİDER Başkanı Emine Erdem - Kadınları Güçlendiren Projeler İzlemek için BURAYA tıklayın
BUiKAD Başkanı Oya Eroğlu, Kadınları Destekleyen Projeleri Anlattı
Videoyu izlemek için BURAYA tıklayın
Zülal Koç - TOBB Diyarbakır Kadın Girişimciler Kurulu olarak yaptıkları çalışmaları ve kadın girişimcilerin sorunlarını anlattı.
Videoyu izlemek için BURAYA tıklayın
Youtube kanalımıza abone olmayı unutmayın. Abone olduktan sonra abone olundu yazısının yanındaki çan işaretine dokunmayı unutmayın.
Gülseren Açar ile Özel Röportaj
Antalya İş Kadınları Derneği Başkanı Gülseren Açar, derneğin kuruluş amacını ve yaptıkları çalışmaları İşte Kadınlar'a anlattı. İş dünyasında kadınların karşılaştığı sorunları da dile getiren Gülseren Açar, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması için neler yapılması gerektiğini de anlattı. VİDEOYU İZLEMEK İÇİN BURAYA TIKLAYIN
Doğu ve Güneydoğu İş Kadınları Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Meral Özdemir, İşte Kadınlar'ın sorularını yanıtlayarak DOGÜNKAD'ın cinsiyet eşitliğinin sağlanması için gerçekleştirdiği projeleri anlattı. Videoyu izlemek için BURAYA tıklayın
Kadın İşbirliğini Geliştirme Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Sema Karaoğlu İşte Kadınlar'a derneğin yürüttüğü çalışmalar hakkında bilgiler vererek çalışan kadınların ve girişimci kadınların yaşadığı sorunları ve çözüm önerilerini anlattı. İzlemek için BURAYA tıklayın
Bilim Kadını Burçin Mutlu Pakdil, Kimdir? Galaksiyi Nasıl Buldu? Bilim Kadın Olmak İçin Ne Yapmalı? Videoyu izlemek için buraya tıklayın
HOLLYWOOD YILDIZLARININ KULLANDIĞI TÜRK ÇANTASI MEHRY MU - Güneş Mutlu Mavituncalılar
Haberi okumak için buraya tıklayın
Videoyu izlemek için buraya tıklayın
KADIN GİRİŞİMCİLERİN SORUNLARINI SAYA SAYA BİTİREMEDİM
videoyu izlemek için BURAYA tıklayın
TÜRKONFED İş Dünyasında Kadın Komisyonu Başkanı Reyhan Aktar ile yaptığımız video röportaj Youtube kanalımızda yayında.
- Aktar, TÜRKONFED İş Dünyasında Kadın Komisyonu olarak yaptıkları projeleri ve çalışan kadınların, girişimci kadınların sorunlarını anlattı. Videoyu izlemek için BURAYA tıklayın
TurkishWIN Kurucusu Melek Pulatkonak, İşte Kadınlar'dan Tülay Şubatlı'nın sorularını yanıtlayarak TurkishWIN ve BinYaprak hakkında bilgiler paylaşarak, projelerini anlattı, kadın sorunlarına değinerek çözüm önerilerini sundu. Videoyu izlemek için buraya tıklayın
Zeynep Karahan Uslu - İstanbul Sözleşmesi Yaşatır, Kadınlar Olarak Meydan Okuyoruz, Biz Varız - Videoyu izlemek için buraya tıklayın
Şanlıurfa'nın İlk Kadın Girişimcisi İş Kadını Cevahir Asuman Yazmacı Başarı Hikayesini Anlattı. İzlemek için buraya tıklayın
Kendi İşini Kuran Kadınlar - Tanay Akgün annesi Bilge Akgün ile Akıllı Tarım Makinası Üretti. İzlemek için buraya tıklayın
Filiz Garip, Rahmi Koç 2019 Bilim Madalyası'na Layık Görüldü - Hayatı, İklim Göçü, Suriyeli Kadınlar / İzlemek için buraya tıklayın
.
Dr. Şebnem Özdemir, WhatsApp Sözleşmesi Nedir? İzlemek için buraya tıklayın
Uzay Kimya Kurucusu Sevda Arıkan Başarı Hikayesini Anlattı. İzlemek için buraya tıklayın
Nil Keskin Keleş - Kitap - Kadınlığına Sahip Çık- Kadın Olmak İzlemek için buraya tıklayın
.
Burcu Kösem/ Başarılı bir iş kadını olmak için ne yapmak gerekir? İzlemek için buraya tıklayın
