AYVALIK Ticaret Odası’nın 13. Ayvalık Uluslararası Zeytin Hasat Günleri’ne gitmeden iyi ki New York Times Gazetesi’nde “İklim Değişikliğinin Zeytinyağına Etkisi” yazısını okumuşum.
Gazete, Toskana’dan Sicilya’ya, zeytincilik yapan İtalyan aileleriyle kapsamlı röportajında çiftçilerin kuraklıkla ilgili deneyimlerine yer veriyor. Ailesi sekiz nesilden beri zeytincilik yapan bir çiftçi “Zeytinyağı deyince ilk akla gelen Akdeniz çanağı korkarım bu üstünlüğünü önümüzdeki yıllarda Kaliforniya, Avustralya, Yeni Zelanda’ya kaptıracak” diyor.
İtalya son yıllarda aşırı kuraklık nedeniyle 2000-2010 yıllarına oranla yüzde 20 daha az mahsul alıyor. İspanya, Yunanistan’da kuraklık nedeniyle aynı durumla karşı karşıya. Kendisini “Zeytinyağı’nın Başkenti” diye tanıtan Ayvalık’ın iklim değişikliğinden etkilenmemesi mümkün mü?
Ayvalık Hasat Günleri’nin bu yılki sloganı “Ulusal Değer Zeytinyağı, Hedef Bütün Dünya”. Çoğrafi işaretini alan, bunu AB’de tescil etme hazırlığında olan Ayvalık dünyaya açılırken iklim değişikliğinin tetiklediği kuraklık faktörünü bir kenara atamaz kuşkusuz.
YA KURAKLIK YA AŞIRI YAĞMUR
Ayvalık çiftçisinin iklim değişikliği karşısında neler yaşadığını Kürşat Zeytinyağı’nın dördüncü kuşak temsilcisi Ali Kürşat’a sordum. Hasat döneminde neredeyse günün 16 saatini zeytinliklerde geçiren Ali Kürşat bire bir yaşadıklarını anlatıyor.
“Artık dört mevsim yaşamıyoruz. Zeytin ağacı için elzem olan ilkbahar ve sonbahar yok oldu gibi. Akdeniz tropikal iklime kayarken bizim bölge de bundan nasibini alıyor. Ya kuraklık ya da aşırı yağış durumu var” diyor. Bir gecede tüm yıl yağması gereken yağmurun üçte biri yağabiliyor örneğin.
“İtalya gibi bizde alıştığımız rekoltenin yüzde 20 eksiğini alıyoruz kimi yıllar. Bakımlı bir ağaçtan 80 kilo ürün almayı hedeflerken ancak 60 kilo alıyorsunuz” diye konuşuyor.
Bu yıl nisan ayından sonra temmuzda geçici bir yağmur ve ardından ekim ayına kadar yağışsız günler yaşadıklarını anlatıyor.
Bu yıl yüksek rekolte beklentilerine karşılık zeytin taneleri henüz küçük ve hayli buruşuk.
“İklim değişikliğinin ciddi etkileri var ama sektör henüz bunu konuşmuyor” diyen Ali Kürşat’ın insan eliyle yaşanan değişikliklere verdiği örnek çarpıcı. Birkaç yıl önce açılan Havran Barajı, yarasaların barındığı mağaraları yok edince zeytin sineklerini yiyen yarasalar da sırra kadem basmış. Doğanın doğal zincirini bozmayacaksın. Kürşat’ın dikkat çektiği nokta tarım sektörü için önemli:
“İklim değişikliğini tetikleyen faktörlerden biri tarım ve özellikle endüstriyel tarım. Hem endüstriyel tarım, hem bizim gibi küçük aile işletmeleri iklim değişikliğinden etkileniyor. Ama küçük işletmelerin buna dayanma gücü fazla değil”.
Zeytin Hasadı Günleri’yle zeytini, zeytinyağı tüketimini, tarımı yıllar öncesinden hayatımıza sokan Ayvalık Ticaret Odası’nın önümüzdeki yılki buluşmada Akdeniz çanağındaki kuraklığı uluslararası bir platformda ele almasını arzu ederdim.
ZEYTİN SİNEĞİNİ YİYEN YARASALAR YOK OLDU
Birkaç yıl önce açılan Havran Barajı, yarasaların barındığı mağaraları yok edince zeytin sineklerini yiyen yarasalar da sırra kadem basmış.
Doğanın doğal zincirini bozmayacaksın.
Kürşat’ın dikkat çektiği nokta tarım sektörü için önemli:
“İklim değişikliğini tetikleyen faktörlerden biri tarım ve özellikle endüstriyel tarım. Hem endüstriyel tarım, hem bizim gibi küçük aile işletmeleri iklim değişikliğinden etkileniyor. Ama küçük işletmelerin buna dayanma gücü fazla değil”.
Zeytin Hasadı Günleri’yle zeytini, zeytinyağı tüketimini, tarımı yıllar öncesinden hayatımıza sokan Ayvalık Ticaret Odası’nın önümüzdeki yılki buluşmada Akdeniz çanağındaki kuraklığı uluslararası bir platformda ele almasını arzu ederdim.
