2017 başında değeri bin dolarken şu sıralar 16 bin dolardan işlem gören kripto para Bitcoin, son dönemde tüm dünyanın gündeminde.
2017 yılında yüzde bin 500 değer kazanan Bitcoin, bazıları tarafından "dijital altın" olarak adlandırılıyor.
Bazı yatırımcı, ekonomist ve devlet insanları, Bitcoin ve temelindeki "blockchain" (blok zinciri) teknolojisini savunurken, bazıları ise bunu sert bir dille eleştiriyor ve Bitcoin’e yatırım yapmanın güvenli olmadığını savunuyor. Bitcoin’in bir “para birimi” olup olmadığı tartışmaları sürerken, Bitcoin hakkında önemli bir diğer konu da kripto para Bitcoin madenciliği. Çünkü Bitcoin’in son kullanıcıya yayılma hızındaki artış ile birlikte, bu teknolojiye harcanan kaynakların ve enerjinin miktarı da ciddi boyutta artmış durumda.
İngiltere merkezli enerji fiyatı karşılaştırma platformu Power Compare değerlendirmelerine göre Bitcoin’in değerinde yaşanan artış, enerji tüketiminin artmasındaki en önemli unsur. Nitekim geçtiğimiz kasım ayında Bitcoin madenciliğinin yol açtığı enerji tüketimi yüzde 30 oranında artış kaydetti.
Bitcoin ve diğer kripto paraların gelişimi hakkında önemli bir diğer kaynak olan Digiconomist.net’e göre, Bitcoin’in yıllık ortalama elektrik tüketimi 32 TWh.
Bitcoin bugün küresel enerji tüketiminin yüzde 0.15’ini gerçekleştiriyor. Yüzde 0.15 ilk bakışta çok büyük bir oran olarak görünmeyebilir. Fakat bir de şu açıdan bakalım: Eğer Bitcoin için gerçekleştirilen madencilik faaliyetleri bir ülke olsaydı, küresel elektrik tüketimi sıralamasında 61. sırada yer alacaktı.
20 Avrupa ülkesinden daha fazla enerji tüketiyor
Bazı karşılaştırmalar yapacak olursak: Küresel elektrik tüketiminde ilk sıra Çin’e ait. Çin’i; ABD; Rusya, Hindistan, Japonya, Almanya, Kanada, Brezilya, Güney Kore ve İngilitere izliyor. İngiltere’nin yıllık elektrik tüketimi ortalama 309 TWh. Bitcoin madenciliği İngiltere’nin elektrik tüketiminin yüzde 9.4’üne denk geliyor.
Türkiye ise küresel elektrik tüketiminde 20. sırada yer alıyor. Yıllık ortalama elektrik tüketimi 207 TWh. Bitcoin için dünya genelinde harcanan enerji Türkiye’nin toplam elektrik tüketiminin yüzde 14.3’üne denk geliyor.
İrlanda’nın yıllık elektrik tüketimi 25 TWh. Küresel Bitcoin madenciliğinin yıllık elektrik tüketimi ise bundan yüzde 16 oranında daha fazla.
Bugün geldiğimiz noktada Bitcoin, 20’den fazla Avrupa ülkesinden daha fazla enerji tüketiyor. Bu listede arasında İrlanda, Hırvatistan, Slovakya, İzlanda, Macaristan, Slovenya, Lüksemburg gibi ülkeler yer alıyor.
Dünya genelinde bakıldığında ise bitcoin madenciliği için ihtiyaç duyulan toplam elektrik hacminin, dünya genelindeki 159 ülkenin elektrik ihtiyacından daha fazla olduğunu görüyoruz. Daha ilginç olan bir veri ise, Afrika kıtası genelinde sadece üç ülkenin Bitcoin’dan daha fazla enerji tüketiyor olması. Bu ülkeler Güney Afrika, Mısır ve Cezayir.
Eğer Bitcoin’in elektrik ihtiyacı bu şekilde artmaya devam ederse, 2018 yılının ekim ayında İngiltere’nin toplam enerji üretimini geride bırakacak, 2020 yılında ise dünyanın tüm enerji üretimini tüketmeye başlayacak.
Peki bir enerji canavarı olan Bitcoin’in elektrik faturası ne düzeyde? Yapılan araştırmalara göre Bitcoin madenciliğinin yıllık elektrik tüketimi maliyetinin 1.5 milyar dolar civarında olacağı tahmin ediliyor.
VİSA’NIN ENERJİ İHTİYACI BİTCOİN’İN YÜZDE 2’Sİ
Gündeme gelen sorulardan biri de, Bitcoin bu kadar çok enerji tüketirken, diğer geleneksel ödeme sistemlerinin enerji tüketiminin ne boyutta olduğu. Digiconomist, bu karşılaştırmayı dünyanın en önemli ödeme sistemlerinden biri olan Visa ile yapıyor. Rakamlar şöyle: Her bir bireysel Bitcoin işlemi ortalama 235 KWh enerji harcıyor. Visa’nın ABD’deki iki veri merkezinden biri, Bitcoin’in ihtiyaç duyduğu enerjinin yüzde 2’si ile çalışıyor. Bu arada Visa’nın iki veri merkezi günde yaklaşık 200 milyon işlem gerçekleştirirken; Bitcoin ağı günde 350 binin altında işlem gerçekleştiriyor.
ASTRONOMİK ENERJİ TÜKETİMİNİN NEDENİ: GÜVENLİK
Bitcoin’in astronomik boyutta enerji tüketiyor olmasının aslında önemli bir nedeni var. O da güvenlik. Yapılan işlemlerin hiç bir resmi otorite kontrolünde olmaması, sistemin kendisini her türlü yolsuzluk ve saldırıya karşı ciddi şekilde korumasını gerektiriyor. Bitcoin’in tek koruyucuları ise, “madenciler”.
BITCOİN SÖZLÜĞÜ
BITCOIN: Herhangi bir merkez bankası, resmi kuruluş ile ilişiği olmayan elektronik bir para birimidir. Virgülden sonra 100 milyonuncu basamağa kadar birimlere ayrılabilir. Bitcoin ağı 3 Ocak 2009'da hayata geçmiştir.
BLOCKCHAIN (BLOK ZİNCİRİ): Blockchain, tüm Bitcoin ağının dayandığı, paylaşılan bir genel toplumsal işlem ağıdır. Bütün onaylanmış işlemler blok zincirine dahil olurlar. Bu şekilde Bitcoin cüzdanları harcanabilir bakiyeyi hesaplayabilir ve bitcoin harcamaları onaylanabilir. Blok zincirinin bütünlüğü ve kronolojik sırası kriptografi ile desteklenir.
MADENCİLİK: Para oluşturma işlemine madencilik (mining) denilmektedir. Madencilik, hesaplama yetkisini ve gücünü kullanarak matematiksel işlemleri gerçekleştirme işleminin genel adıdır.
BITCOIN ENERJİ TÜKETİMİNE DAİR RAKAMLAR
- 32.68 TWh: Bitcoin’in yıllık ortalama elektrik tüketimi
- 0.15: Bitcoin’in küresel enerji tüketimindeki payı.
- 61: Bitcoin bir ülke olsaydı, küresel elektrik tüketimi sıralamasında 61. sırada yer alacaktı.
- 16.19 milyar dolar: Küresel madencilik operasyonlarının yıllık geliri
- 1.6 milyar dolar: Bitcoin madenciliğinin yıllık elektrik tüketimi maliyeti XDanimarka: Elektrik tüketimi açısından Bitcoin’e en yakın ülke: Danimarka
- 235 KWh: Her bir işlemde harcanan enerji miktarı
- 2.4 milyon: Bitcoin tarafından tüketilen enerji ile ihtiyacı karşılanacak ABD’li hane sayısı:
- Güney Afrika, Mısır ve Cezayir: Afrika kıtasında enerji tüketimi Bitcoin’i geride bırakan üç ülke.