Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği'nin, Avrupa Birliği tarafından Sivil Toplum Diyaloğu V Programı kapsamında finanse edilen ve Avrupa Pestisit Eylem Ağı (PAN Europe) ortaklığında yürüttüğü “Zehirsiz Sofralar” projesi Nisan 2019'da başladı. Buğday Derneği, bir yıl sürecek proje ile pestisitlerin olumsuz etkileri ve pestisitlere alternatif yöntemler hakkında üretici ve tüketicilerde farkındalık yaratmayı amaçlıyor. Bu amaçlara ulaşmak için de bir sivil toplum ağı kurulmasına ön ayak olmayı, pek çok bilgilendirici materyalin olduğu bir web sitesi hazırlamayı ve oldukça kapsamlı bir kampanya yürütülmesini hedefliyor.
Kurulmakta olan Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı, çalışma alanları gıda güvenliği ile kesişen, daha az pestisit kullanımı ve alternatif tarım ve mücadele yöntemlerinin yaygınlaştırılması için savunuculuk yapacak, farklı alanlardan sivil toplum örgütleri ve sivil girişimleri bir araya getiriyor. Bu ağın birlikte hareket etmesi, sivil aktörlerin seslerinin daha güçlü çıkmasını, bilgi ve deneyimlerin paylaşılmasını ve daha etkin bir kampanya yürütülmesini sağlayacak.
Zehirsiz Sofralar birlikte mümkün!
Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı’nın ilk aşama toplantıları, 16 Mayıs 2019 tarihinde İzmir’de, 11 Haziran 2019 tarihinde İstanbul’da ve 13 Haziran 2019 tarihinde Ankara’da gerçekleşti.
Toplantılara toplam 68 sivil toplum örgütü ve sivil girişimi temsilen 123 kişi katıldı. Toplantılara katılamayan, ama ağa katılma talebini iletenlerle birlikte Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı’nda tüketici hakları, sağlık, tarım, gıda, ekolojik yaşam, doğa koruma ve çevre gibi farklı alanlarda uzmanlaşmış 85 STK ve inisiyatif bulunuyor.
Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı’nın ilk aşama toplantılarında ağın yapısı, işleyişi ve çalışma alanları tartışıldı; ağın, kısa, orta ve uzun vadeli hedefler belirleyerek hareket etmesi karara bağlandı ve ağa ait bir Yürütme Kurulu oluşturuldu. Paydaşların sorumluluk alanları tanımlandı ve Zehirsiz Sofralar Projesi hakkında görüş alışverişi yapıldı.
Kalıcı olması hedeflenen Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı’nın Eylül ayına kadar kuruluş aşamasını tamamlaması ve Kasım ayında pestisit kullanımının azaltılması ve alternatif yöntemlerin geliştirilmesi ile ilgili ortak bir kampanyaya başlaması hedefleniyor. Pestisitlerin zararları ve pestisitlere alternatif yöntemlerle ilgili Kasım ayında uluslararası bir konferans gerçekleştirilmesi planlanıyor ve aynı konularla ilgili Kasım ayında açılmak üzere kapsamlı bir web sitesi hazırlanıyor.
Pestisitlere karşı bir sivil toplum ağına neden ihtiyacımız var?
Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği Koordinasyon Kurulu Üyesi Oya Ayman'a göre, pestisitlerin etkileri konusunda daha fazla araştırma yapılmasına, kamuoyunun bilgilendirilmesine ve pestisit kullanımı azaltılırken, doğa dostu alternatif mücadele yöntemlerinin yaygınlaştırılması konusunda daha fazla işbirliği yapılmasına ihtiyacımız var. Ayman, ağın önemini; “Zehirsiz Sofralar STK Ağı, konunun farklı yönleriyle bütüncül bir şekilde ele alınmasını, bilgi ve deneyimlerin paylaşılmasını, sivil aktörlerin etkin bir kampanya yürüterek karar vericilerin harekete geçmesi için sesini daha güçlü duyurmasını sağlayacak” sözleriyle ifade ediyor.
Tarım ve gıdanın hayatın merkezinde yer aldığını belirten Greenpeace Akdeniz Gıda ve Tarım Proje Sorumlusu Berkan Özyer, Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı'nda olma nedenlerini şöyle açıklıyor: “Gıdanın tohumdan sofraya uzanan yolculuğu, insan haklarından iklim değişikliğine, adaletten toplumsal refaha, biyoçeşitlilikten kaynak tüketimine kadar hayatın her noktasına temas ediyor. Kökten değişmesi gereken çökmüş bir gıda sistemi var karşımızda. Bu yüzden tarım ve gıda üzerine çalışan, bu konuya ilgi duyan herkesin bir araya gelmesi, kendi uzmanlığını ortaya koyması çok önemli. Greenpeace Akdeniz olarak biz de elini taşın altına koyan her aktörle bir araya gelip ortak akılla sorunların teşhisini yapmak ve çözüm önerileri oluşturmak için bu ağı benzersiz bir önemde görüyoruz.”
Zehirsiz Sofralar Projesi Danışmanı Gıda Mühendisi Bülent Şık, Sivil Toplum Ağı'nın önemini şu şekilde açıklıyor: “Gıda güvenliği bir gıda maddesinin sağlığa uygun olmasını sağlamak için yapılan çalışmalar bütünüdür. Bu amaçla özünde kamusal nitelik taşıyan çeşitli çalışmalar yapılır. Kamusal çalışmaların sağlıklı yürütülmesi ise ancak yurttaşların da bu çalışmalara dâhil olabilmeleri ile mümkündür. Böylece yurttaşların bilgiye erişim haklarını kullanabilmeleri ve kamusal çalışmalardaki belirsizliklere ve yetersizliklere doğrudan müdahil olabilmeleri sağlanacaktır. Bu yapılabildiği ölçüde de yaşadığımız hayata dair bilgi ve becerimizin artacağı ve politik süreçlere müdahil olma imkânlarımızın çoğalacağı söylenebilir. Bu bağlamda çeşitli örgüt, yapı ve inisiyatifin gıdalardaki pestisit kalıntıları gibi önemli bir konuda kamuoyu farkındalığı yaratma ve tarımda pestisit kullanımını sonlandırma amacı ile bir araya gelerek “Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı” kurmasını çok önemli buluyorum.”
Zehirsiz Sofralar Sivil Toplum Ağı'nda yer alan kurumlar:
350 Ankara
Afşar Balam Kadın Kooperatifi
Agrida Tarım ve Turizm Derneği
Akdeniz Koruma Derneği
Anadolu Kalkınma Derneği
Ankara Organik Üreticileri ve Müteşebbisleri Derneği
Antalya Gıda Topluluğu
Atölye Deneme Sanat ve Ekolojik Çalışmalar Derneği
Bağlıca Eğitim Çevre Dayanışma Derneği
Bardacık Gıda Topluluğu
Başka Bir Okul Mümkün Kooperatifi Renkli Orman Okulları- BBOM
Beşiktaş Kooperatifi Girişimi
BİTOT Gıda Topluluğu
Biyolojik ve Biyoteknik Mücadele Ürünleri Üreticileri ve Tedarikçileri Derneği – BİOTED
Boğatepe Çevre ve Yaşam Derneği
Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği
Bütün Çocuklar Bizim Derneği
Çankırı Eldivan Kadın Kooperatifi
Çekirdek Türetici
Çevre ve Arı Koruma Derneği - Çarık Derneği
Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı – ÇEKÜL
Çevreci Enerji Derneği
Çukurova İnsan Tohum ve Toprak Atölyeleri - ÇİTTA
Çukurova Organik Tarım Derneği
Demeter Tarım Derneği
Doğa Derneği
Doğa Koruma Merkezi
Doğal Besin, Bilinçli Beslenme Ağı - DBB
Doğal Yaşam Derneği
Doğu Anadolu Tarımsal Üreticiler ve Besiciler Derneği
Dört Mevsim Ekolojik Yaşam Derneği
Ege İhracatçı Birlikleri – EİB
Eko Harita
EKOLOG Ekolojik Girişimciler ve Gönüllüler Derneği
Ekoloji Kolektifi
Ekolojik Tarım Organizasyonu Derneği – ETO
Ekolojik Yaşam Derneği – EKODER
Erzurum Organik Güvenilir Gıda Üreticileri Derneği
Gastronomi ve Turizm Derneği
Gediz Ekoloji Topluluğu
Good4Trust
Greenpeace Akdeniz
Güneşköy Kooperatifi
Halk Sağlığı Uzmanları Derneği- HASUDER
Homeros Gıda Topluluğu
İstanbul Permakültür Kolektifi
İşletme Kooperatifi Organik Üreticileri
Kanserle Dans Derneği
Kanserli Çocuklara Umut Vakfı- KAÇUV
Kapadokya Organik Tarım Üreticileri Birliği Derneği
Kars Doğal Ürün Yetiştiricileri Derneği
Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği
Kendin Olma Cesaretini Bul Platformu
Kirazlı Ekolojik Yaşam Derneği
Kocaeli Ekolojik Yaşam Derneği
Konya Organik Tarım Derneği
Koruyucu Tarım Derneği
Kozmetik Üretici ve Araştırmacıları Derneği
Kuzey Ormanları Savunması
Ne Yersen O'sun
Organik Üreticiler ve Sanayiciler Derneği – ORGÜDER
Originn Gıda Topluluğu
S.S. Temiz Hasat Tüketim Kooperatifi
Sağlık ve Çevre İttifakı (Health and Environment Alliance) – HEAL
Silivri Çevre Derneği
Sürdürülebilir Yaşam Derneği
Tarım Ekonomisi Derneği
Tarım ve Gıda Etiği Derneği
Tarımsal Ürün Kontrol ve Sertifikasyon Kuruluşları Derneği – KSKDER
TMMOB Gıda Mühendisleri Odası İzmir Şube
Tüketici Birliği Federasyonu - TBF
Tüketici Dernekleri Federasyonu - TÜDEF
Tüketici Hakları Derneği - THD
Tüketici Örgütleri Federasyonu - TÖF
Tüketiciler Derneği
Tüketiciyi Koruma Derneği - TÜKODER
Türk Kanser Derneği
Türk Toraks Derneği
Türkiye Biyoetik Derneği
Türkiye Biyologlar Derneği
Türkiye Ormancılar Derneği
Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği
Ulupınar Çevre Koruma, Geliştirme ve İşletme Kooperatifi
WWF Türkiye
Yavaş Gıda Derneği
Yeryüzü Derneği
Yeşil Düşünce Derneği
Zeytince Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği